teoria / historia literatury

Krzysztof Filip Rudolf zapytuje o istotę rzeczywistości, status języka, stosunek do słów – czyli o to, z czego zbudowany jest nasz świat.

Czwarty tom „MiroFora” poświęcony jest przede wszystkim Pamiętnikowi z powstania warszawskiego.

Książka to studium psychoanalityczne, wnikające w ukryte, głębokie treści szczególnej więzi emocjonalnej Zygmunta Krasińskiego z Delfiną Potocką, w powiązaniu z analizą  wagi tragicznych okoliczności biograficznych poety: utraty matki w  dzieciństwie i  uwikłania przez całe życie  w relację z niszczącym ojcem.  

W antologii Imago psychoanalizy znalazły się teksty czołowych przedstawicieli i przedstawicielek ruchu psychoanalitycznego. Wilhelm Stekel, Karl Abraham, Sándor Ferenczi, Siegfried Bernfeld, Helena Deutsch, Lou Andreas-Salomé, Otto Rank, Otto Gross, Georg Groddeck czy Hermine Hug-Hellmuth to kluczowi współpracownicy Sigmunda Freuda, którzy przyczynili się do rozwoju i popularyzacji psychoanalizy w pierwszych dekadach XX wieku.

Eseje z tego zbioru są próbą wypracowania teorii, konceptualizacji, wizji, utopii czy opowieści o świecie, które rozpoznając specyfikę „naszego dzisiaj", eksperymentują z myśleniem o „naszym jutrze" i zmierzają ku praktykom zmiany codziennego etosu.

MiroFor ma perFormować: esejem, odkryciem z archiwów, dialogiem, prozą, wierszem, krytyką. Być Forum, platFormą i semaForem dla wszystkiego, co Białoszewskie w literaturze, sztuce i kulturze. W drugim tomie „MiroFora” śledzimy meandry autobiograficznej strategii literackiej Białoszewskiego.

Czy poezja Rilkego burzy poetykę? Czy refleksja o poezji może „za nią podążać i mówić w jej imieniu”? Książka pokazuje, że jest ona możliwa w takim stopniu, w jakim udaje się jej wysondować i wydobyć interpretacyjny potencjał, który zawiera się w notorycznej niewspółmierności tej relacji.

Materiały wydobyte z archiwów (instytucjonalnych i rodzinnych) umożliwiły autorce książki nakreślenie szczegółowego, intymnego portretu Kalkowskiej, a także ukazanie jej jako ważnej aktorki sieci transnarodowego modernizmu.

Eseje czyta się niczym przysłowiowy kryminał, bo jak w klasycznej powieści detektywistycznej stopniowo odkrywają tajemnice i do końca trzymają w napięciu.

MiroFor ma perFormować: esejem, odkryciem z archiwów, dialogiem, prozą, wierszem, krytyką. Być Forum, platFormą i semaForem dla wszystkiego, co Białoszewskie w literaturze, sztuce i kulturze.

Ikonografia autora to nie tylko próba odróżnienia dwóch „autorów” – tego znajdującego się poza dziełem i tego obecnego w dziele. To przede wszystkim próba odpowiedzi na paradoksalne pytanie, czym w świetle dwudziestowiecznej „śmierci autora” jest jego portret.

Książka łączy język maladyczny z językiem sztuki; pokazuje, jak literatura, filozofia, kino, malarstwo artykułują graniczne doświadczenia, ocalają je w idiomatycznym, a jednak powszechnym kodzie; wskazują miejsca wspólne, przeciwdziałając alienacji i bagatelizowaniu języków choroby.

Gombrowicz, McCarthy, Ashbery, Williams, Stevens, Siwczyk, Armantrout, Gizzi, Sosnowski – to tylko niektórzy z bohaterów kolejnych rozdziałów Materii i autokreacji. Przyglądając się ich twórczości, Kacper Bartczak snuje dociekania w obszarach, gdzie wielość tekstu literackiego staje się wielością świata.

Hasła tego leksykonu odkrywają rodowody pojęć, opowiadają ich zaskakujące historie, najważniejsze jest jednak poszukiwanie żywej tkanki słów, które akademicko skamieniały.

Zbiór dziesięciu esejów o twórczości Brunona Schulza, ujawniających warsztat interpretacyjny badacza i jego emocjonalne zaangażowanie w lekturę. 

Oko było dla Leirisa, Artauda, Blanchota, a przede wszystkim Bataille’a przedmiotem fascynującym i zarazem odrażającym, źródłem rozkoszy i przerażenia – prawdziwym obiektem sacrum.

Nie ma czarnego romantyzmu bez szaleństwa i ryzyka życia.

Książka przygląda się literackim i nieliterackim świadectwom afazji, opracowanym w odniesieniu do tekstologii oraz do badań nad językiem i doświadczeniami granicznymi.

Symboliczność i interpretacja jest w zamierzeniu syntetycznym spojrzeniem na to, co stanowi jedno z najważniejszych ludzkich działań – na interpretowanie symboli.

Książka będąca podsumowaniem wieloletnich badań autorki nad literaturą romantyzmu, zwłaszcza nad twórczością Słowackiego i Mickiewicza. 

Książka poświęcona odbiorowi krytycznemu, literaturoznawczemu oraz artystycznemu opowiadań i dzieł plastycznych Schulza w latach jego aktywności twórczej.

Próba uchwycenia tego, czym jest pornografia literacka, a także analiza konkretnych polskich tekstów pornograficznych.

Pod czujnym spojrzeniem autora teksty Szekspira odsłaniają swoje wstydliwe tajemnice, znaczące uśmieszki, ledwie dostrzegalne, a przecież brzemienne w skutki gry słów. 

Fundamentalne dla zrozumienia jego dzieła eseje, wnikliwe prace literaturoznawcze, jak i drobne recenzje, przyczynki, notatki z lektury czy autoeksplikacje, potwierdzają, że był on jednym z najbardziej oryginalnych współczesnych interpretatorów literatury i sztuki.

Modernizm miał swoje duchy i potwory. Niekiedy dyskredytował gotycyzm pisany serio, spychał go na margines albo bawił się w pastisze. Gotycyzm jest narracją słabo dostrzegalną i niezbyt cenioną w polskiej kulturze.

Komu potrzebna jest dziś schulzologia, skoro wiadomo, że z Schulza nie da się zrobić bohatera mediów czy polityki? Odpowiedź może być zaskakująca.

Sądzę, że istnieje jakaś wspólna historia czytania Schulza i rozumienia jego twórczości. Jedną z jej wersji znajdziecie Państwo w tym tomie. (J. Jarzębski)

Gombrowicz zakochany? Przecież wielokrotnie mówił, że nie. Gombrowicz uwodzący i uwiedziony – jak najbardziej. Oczarowany, zafascynowany, jasne, że tak, ale zakochany?

Książka ta mówi o kryptoteologiach literatury, o jej bogach ukrytych.

Piąty numer czasopisma poświęconego Brunonowi Schulzowi – jego osobie i jego dziełu.

Książka opisująca zjawisko manieryzmu w sztuce i literaturze od epoki renesansu aż po współczesność.

Jak poradzić sobie z niemożliwą do przepracowania stratą? Jak zamieszkać w teraźniejszości? Jak poczuć się u siebie wśród ruin i grobów? Te trzy pytania (o podmiot, doświadczenie czasu oraz przestrzeń) okazały się kluczowe w romantycznym myśleniu o elegii.

Motyw śmierci heroicznej w polskiej sztuce i literaturze od powstania kościuszkowskiego do manifestacji 1861. Interdyscyplinarna rozprawa Ewy Toniak obiera za przedmiot analiz i interpretacji dzieła literackie należące do kanonu tyrtejskiego polskiej literatury romantycznej, a także wybrane dzieła sztuki XIX wieku.

Agezylausz to jeden z najmniej znanych, ale równiej jeden z najbardziej niezwykłych dramatów Juliusza Słowackiego. Opublikowany dopiero po jego śmierci, do dziś fascynuje badaczy i ludzi teatru.

Czwarty numer czasopisma poświęconego Brunonowi Schulzowi – jego osobie i jego dziełu.

Tematem książki są literackie sny polskich pisarzy, od romantyzmu do dziś. Autor nie tworzy jednak reprezentatywnego przeglądu utworów onirycznych, lecz skupia się wyłącznie na problemie tożsamości śniącego podmiotu. Przedmiotem jego analiz są jedynie takie zapisy snów, które dadzą się potraktować jako świadectwa stanu tożsamości śniącego.

Książka opisuje najważniejsze przemiany polskiego literaturoznawstwa w ostatnich 50 latach – ukazuje m.in. narodziny polskiego strukturalizmu, wykształcenie się w jego ramach nurtu komunikacjonistycznego, przejście od strukturalnej poetyki w świetle językoznawstwa ku poetyce kognitywnej.

Któż jak nie Anna Martuszewska mógłby napisać książkę na temat literackiego romansu (od literatury starożytnej aż  po współczesne harlekiny?

Bohaterem książki jest kataloński poeta, dramatopisarz i artysta Joan Brossa (1919–1998), czołowa postać powojennej awangardy barcelońskiej, autor stu tomów poetyckich, kilkuset tekstów scenicznych oraz kilku tysięcy grafik, dzieł konceptualnych i instalacji.

Intencją antologii Schulz. Między mitem a filozofią jest jak najpełniejsze prześledzenie filozoficznej mapy wpływów, jakim Schulz ulegał, zarazem twórczo je przekształcając.

Historia powieściowa osadzona na sensacyjnych wydarzeniach z XVII wieku, związanych z osobami króla Jakuba I Stuarta oraz jego trzech adwersarzy z Polski, którzy piórem  odważyli się obrazić Majestat.

„Niezależnie, czy Marek Troszyński pisze o Janku, co psom szył buty, czy formułuje nowe i oryginalne postulaty edytorskie, nieodmiennie udowadnia, że żaden tekst, żadne słowo i żadna kreska zapisana ręką poety nie istnieją w próżni, ale zawsze w sąsiedztwie, na tle czy w opozycji wobec jego innych tekstów, słów i kresek.”

Dariusz Kosiński

Sztuka interpretacji jest próbą stworzenia mostu między uniwersytetem a szkołą. Została pomyślana jako zbiór interpretacji wybranych wierszy poetów XX i XXI wieku, których nazwiska widnieją na kartach podstawy programowej z języka polskiego na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym.

Trzeci numer czasopisma poświęconego Brunonowi Schulzowi – jego osobie i jego dziełu.

Zapis spotkań z wybitnymi polskimi powieściopisarzami, poetami, dramaturgami, eseistami i tłumaczami, prowadzonych przez Iwonę Smolkę, pisarkę i dziennikarkę radiową nagrodzoną Złotym Mikrofonem.

W latach 1778–1788 najpierw w szkicach, potem na metalowych matrycach negatywowych, wreszcie na akwafortowych odbitkach, wieńczących skomplikowany proces technologiczny, pojawili się bohaterowie rodem z literackiej wyobraźni Szekspira. Inspirowane jego twórczością ilustracje Chodowieckiego skrywają mnogość wątków rzucających światło na ogromną szekspirowską scenę, jaką w XVIII wieku stała się Europa.

Los żywych i umarłych jest wspólny. Umarli dobrze to wiedzą. Mickiewicz już to wie, choć zdaje się, że właśnie on, zanim umarł, jak mało kto był świadom tego związku. Mickiewicz (po śmierci) powinien nas więc uczyć, w jaki sposób żyć z umarłymi.

Książka podejmuje temat dobrze znany literaturoznawstwu – temat recepcji twórczości danego pisarza – ale w nowym ujęciu metodologicznym. Przenosi akcent z recepcji na dyskursywizowanie, a tym samym wykracza poza ramy literaturoznawstwa w stronę kulturoznawstwa oraz filozofii nauki.

Zbiór studiów poświęconych ironii w kulturze, filozofii i literaturze.