Oko i umysł. Szkice o malarstwie

Osobliwością filozofii Merleau-Ponty’ego jest fakt, że zrodziła się ona w dużej mierze ze spotkania z malarstwem. Filozof okazał się tak przenikliwym odbiorcą twórczości Paula Cézanne’a, że spojrzenie na jego obrazy przekształcił w jedną z najoryginalniejszych filozofii XX wieku, pozostającą w opozycji do tradycji kartezjańskiej. Merleau-Ponty odrzuca bowiem model widzenia oparty na analogii z dotykiem i odpowiada Kartezjuszowi, że "bardziej uważne studium malarstwa zarysowałoby filozofię inną". "Otóż ta, nie inna filozofia, którą trzeba dopiero stworzyć – pisze – właśnie ożywia malarza, jednak nie wtedy, kiedy wyraża swoje poglądy na świat, ale w momencie gdy jego widzenie przeradza się w gest, gdy, jak powie Cézanne, malarsko myśli". Zainspirowany Cézanne’em, od Husserla przejął Merleau-Ponty pojęciowy aparat fenomenologii. Wychodząc w swych analizach od podstawowego faktu, że "moje ciało jest widzące i widzialne równocześnie", stworzył własną fenomenologię wokół pojęcia cielesności jako źródła wszelkiego sensu.