Filozof-artysta

Autor proponuje studium barwnej tradycji filozoficznej sięgającej po Leonarda, Campanellę i Giordana Bruna, tradycji, której sens – jego zdaniem – zrozumiał jednak dopiero Nietzsche. Poszukuje innej koncepcji rozumu, nie tej wywodzącej się od Doktryny, od Szkół i Wiecznego Powtarzania, poszukuje rozumu, który nie jest wolą, nie zbawia ani nie leczy. Rozum – jak twierdzi Vuarnet – musi być wrażliwy, zuchwały, a przede wszystkim twórczy, otwarty na pragnienie i na intensywność życia, bo inaczej filozofia wypali się w cytowaniu ostatecznych autorytetów. Słowem, choć filozofię łączy z nauką dążenie do prawdy, to jednak i ze sztuką wiąże ją tak wiele, że Nietzsche zaproponował pojęcie filozofa-artysty. Vuarnet stara się wypełnić je historyczną treścią. Interesuje się samotnikami, libertynami, marzycielami, którzy w swojej twórczości mierzą się z wyzwaniem przekraczania niewyrażalnego. Dlatego Bruno pójdzie na stos, a Vaniniego spalą żywcem, wyrwawszy mu uprzednio język. Vuarnet odwiedza miejsca tego innego rozumu, miejsca wyjęte ze świata, wolne od dogmatów i wymogów racji stanu: więzienie Bruna, zamek Sade’a, wędrówki Nietzschego. Nie myli jednak filozofa-artysty z bufonem, Nietzschego z jego samozwańczymi następcami.

Jako filozoficzny problem Vuarnet stawia odróżnienie autentyczności (jak interpretować niewyrażalne?) od zwykłego szalbierstwa błaznów, którzy – jak pisze w posłowiu Pierre Klossowski – "czynią eksploatowanie delirycznych dzieł tamtych samotników swoją profesją, nie płacąc bynajmniej ceny doświadczeń, jakiej dzieła te wymagają".